Maand archief: augustus 2013

Een dagje in de schoolbanken

donderdag 15 augustus

Vandaag een drukke dag gehad in het klaslokaal. Vanmorgen begonnen met geologie door Cobus. Van alles over ontstaan van rotsen en aarde en de mineralen die daarbij komen kijken. De relevantie voor field guides zit hem erin dat de hele keten van planten, planteneters en vleeseters in eerst instantie begint bij de aarde. De samenstelling bepaalt wat er kan groeien en van daaruit worden de ecosystemen verder gevormd. Geologie bevat voor zaterdag het nodige stampwerk, waardoor ik begin te twijfelen of ik morgenochtend aan de optionele gamedrive mee moet doen; waarschijnlijk heb ik de tijd hard nodig.

Na de lunch hield Trevor zijn presentatie over het probleem van het stropen van neushoorns. Dat neemt de laatste vijf jaar zoals waarschijnlijk bekend op een alarmerend manier toe. Inmiddels staat de teller in Zuid-Afrika voor dit jaar op 545, evenveel als het totaal van 2012. Als de stroperij in dit tempo doorgaat, zijn de neushoorns in 2021 uitgestorven.

Trevor heeft twee jaar deel uitgemaakt van een anti-stropers eenheid. Interessant om te horen hoe complex de problematiek is van iemand die het van dichtbij meegemaakt heeft. Het probleem strekt van de afnemers (vooral in het midden-oosten) tot de stropers zelf, maar ook de politiek en lokale bevolking speelt een rol. Er ontstaan verhitte discussies over hoe wel en niet met het probleem om te gaan. Eén ervan gaat over het nut en de ethiek van het vergiftigen van de hoorns van neushoorn zodat degene die het binnenkrijgt er ziek van wordt (dat gebeurt nu bijvoorbeeld in Balule, een privé-reservaat naast Makalali). Tot slot krijgen we een aantal foto’s te zien van onthoornde neushoorn, met kleintjes, foetussen etc. Daar wordt je niet blij van, op zijn zachtst gezegd.

Aansluitend op het verhaal van Trevor krijgen we weer les. Deze keer gaat het over grassen, gegeven door Conraad. Taaie kost, maar opletten geblazen, want zaterdag hebben we weer drie examens, dus verslappen van de concentratie kan desastreuze gevolgen hebben. Inmiddels heb ik de knoop wel doorgehakt dat ik de gamedrive van morgen ga skippen. Vandaag astronomie-examen terug gehad met een resultaat van 79%. Niet slecht, maar ook niet dusdanig dat ik veel speling ga hebben op andere vakken. Voor het geval het nog niet duidelijk was; ik heb nu écht weer het gevoel op school te zitten.

Voor vandaag geen nieuwe foto’s aangezien we de hele dag ‘binnen’ waren. Wel heb ik het eerste filmpje af van onze Kruger Park-trip van vorige week; de olifanten. Dit weekend volgt naar alle waarschijnlijkheid nog het filmpje over de krokodillen.

 

 

You can’t always get what you want…

woensdag 14 augustus

Op safari gaan is de dingen nemen zoals ze komen, anders wordt het een frustrerende bezigheid…

Met de klok mee vanaf linksboven: Charles, Vic, James en ik

Gamewalk, met de klok mee vanaf linksboven: Charles, Vic, James en ik

Vandaag zijn we de hele dag in Makalali. Te beginnen ’s ochtends met een gamewalk, samen met James en Vic onder begeleiding van Charles. Conraad en Cobus begeleiden de andere groep. We vertrekken vanaf de ‘airstrip’ in Makalali, een soort noodvliegveldje dat nauwelijks gebruikt wordt. Er worden afspraken gemaakt over wie er wat doet en beide groepen gaan een andere kant op. Wij gaan te voet op zoek naar olifanten, de andere groep gaat op zoek naar leeuwen.

Al snel komen we op het spoor van een kudde. Wanneer we bij de rivier komen is er een breed spoor van platgetrapt gras, olifantenmest en losgetrokken takken. Op een gegeven moment ziet Charles een kleine olifantendrol liggen. Een hele kleine. Dat betekent dat de kudde een heel klein olifantje heeft. Hartstikke leuk om te zien, maar het betekent ook dat het risico van de wandeling exponentieel toeneemt.

Ja, deze is vers

Ja, deze is vers

Een kudde met kleintjes heet een ‘breeding herd’, en de volwassen vrouwtjes in die kuddes staan erom bekend zeer agressief te kunnen reageren. Als het pad van de kudde gekruist wordt door twee mannetjesolifanten die een andere kant opgaan, besluiten we dan ook maar de mannetjes te volgen. Het grote puzzelen begint en we checken regelmatig de mest die we tegenkomen op versheid om te bepalen of we nog op de goede weg zitten. Dat gaat als volgt: trap met je schoen de mest doormidden en voel met de rug van je hand of de mest nog warm is van binnen. We kunnen het spoor in het begin vrij aardig volgen maar dan wordt het lastiger.

Het ene moment vindt je een nog bijna dampende mestklont, het andere moment lijkt het spoor vijf kanten tegelijk op te gaan. Om een lang verhaal kort te maken, het lukt ons niet om de olifanten te vinden. We hebben ruim tien kilometer gelopen, maar de dieren lopen waarschijnlijk op tempo door waardoor het ons nooit lukt om ze in te halen. Wel is het een mooie wandeling geweest. We hebben Impala’s, Nyala’s en bavianen gezien. Te voet geeft dat toch weer een extra dimensie. Vooral de Nyala’s hebben we van dichtbij kunnen bekijken, wat veel voldoening geeft (dat we ze dus niet weggejaagd hebben). Bij terugkeer op de airstrip blijkt de andere groep de leeuwen te hebben gezien. Ze liggen bij een kill en we besluiten voor de gamedrive in de middag naar de dieren op zoek te gaan.

Na de lunch nog gauw corveeën; onze groep heeft ‘kitchen-duty’ en moet dus afwassen. Daarnaast is ons vriendelijk verzocht één van de Jeeps te wassen en te polishen én alle vloeistoffen te checken. Om een uur of 13 zijn we klaar en kunnen we tot de gamedrive onze eigen gang gaan. Vandaag is het dan toch echt voor het eerst heet. Vochtig en warm, het zwembad wordt voor het eerst gebruikt. Niet door mij, want het water is mij nog veel te koud. Om 15:30 verzamelen we weer voor de gamedrive.

Conraad rijdt ons weer rond, en we gaan op zoek naar de leeuwen die bij de kill (naar verluid een jonge Kudu) gezien waren vanochtend.

White-Backed Vultures

White-Backed Vultures

Op weg daar naartoe komen we langs een boom met veel White-Backed Vultures, die net als wij op de kill afgekomen zijn. Terwijl we uitgebreid de aasgieren staan te fotograferen roept Mayra ineens: “Leopard, in front, walking!”. Als je aan het fotograferen bent, reageer je trager (of helemaal niet), dus ik ben te laat om het dier te zien. Uiteraard zet Conraad direct de achtervolging in. We zitten voor de verandering met z’n 11-en in de Jeep, dus 22 ogen staan op scherp en we kammen het gebied nauwkeurig uit. Eekhoorns slaan alarm en staren gefixeerd naar waar het luipaard zou moeten zijn. Wij staren dus (zo ongeveer) naar het zelfde plekje (denken we). Maar helaas, ondanks onze verwoede pogingen slagen we er niet in het luipaard te vinden. Als een luipaard niet gezien wil worden, dan wordt ze niet gezien, zo simpel is het.

Later rijden we richting de rivier, waar de leeuwen volgens het radioverkeer ‘lala panzi’ zijn. Dat is Shangaan voor ‘ze liggen te snurken’. Mijn eigen vrije vertaling is: ‘da’s niet zo interessant’. Als we aan komen rijden, zien we echter een mannetje de rivierbedding aan de andere kant omhoog lopen. Activiteit dus, altijd veel leuker dan dat ze liggen te niksen. Conraad rijdt zo snel mogelijk naar de andere kant van de rivier, waar we uiteindelijk twee mannetjes en twee vrouwtjes aantreffen. Ze zijn behoorlijk actief en één van de vrouwtjes begint zelf te grommen/ brullen wat mooi is om te horen (zie video hieronder).

r_P1020357r_P1020452

 

 

 

 

r_P1020336

Na onze koffie- en beskuitpauze doen we nog één poging om het luipaard te vinden. Inmiddels is het donker en wederom hebben we geen geluk.

Als afsluiting van deze gamedrive gaan we op zoek naar een ‘hyena den’ waar kleintjes te bewonderen zijn. Bij aankomst blijkt de familie niet thuis te zijn. Was het een mindere dag? Helemaal niet…. heerlijk om een eind te lopen en in de middag hebben we toch nog heel veel kunnen zien. De dieren laten zich alleen niet plannen… nu we al een heleboel gezien hebben wordt het steeds makkelijker dat te accepteren en te relativeren.

 

Viewing Potentially Dangerous Animals

dinsdag 13 augustus

Oftewel; hoe benader je veilig de gevaarlijke dieren op een wandelsafari? In de ochtend geeft Charles les over alle facetten die van belang zijn wanneer je een wandelsafari (gamewalk) moet leiden (lead rifle), of moet fungeren als ‘back-up rifle’ (zeg maar de tweede man). Om te beginnen de uitrusting die je mee moet nemen en hoe je de gasten moet briefen. Vervolgens de manier waarop je de dieren het beste kunt benaderen.

Het doel voor elke gamewalk is om de dieren in hun natuurlijke gedrag te kunnen observeren, zónder dat ze ooit door hebben gehad dat je er dat gedaan hebt. Dat laatste blijkt in de praktijk een utopie. Door hun veel beter ontwikkelde zintuigen zullen de meeste wilde dieren ons eerder in de gaten hebben dan wij hen. Per dier (leeuw, olifant, buffel, neushoorn en nijlpaard) doorlopen we de verschillende gedragingen waar je alert op moet zijn. Net als bij mensen hebben dieren een comfortzone. Kom je dichterbij dan comfortabel is, dan zal het dier alerter en gespannender worden. Uiteindelijk leidt dat tot óf vluchten óf aanvallen. Beide wil je op wandelsafari voorkomen, dus is het zaak een goede afstand te houden.

Charles illustreert een en ander met videobeelden van (schijn)aanvallen van de verschillende dieren. Behoorlijk indrukwekkend. Een leeuw valt aan met 80 km/h. Dat is 22,2 meter per seconde, oftewel ruim twee keer zo snel als Usain Bolt. Je mag pas schieten wanneer je een dier maximaal de kans hebt gegeven op het laatste moment nog de aanval af te breken. In het geval van een leeuw is dat pas als ‘ie binnen 10 meter is. Dat is dus een halve seconde voordat ‘ie je te pakken heeft…. dit alles terwijl hij ook nog eens harder brult dan normaal. De hoge eisen die gesteld worden voordat je back-up rifle of lead rifle mag zijn op een gamewalk zijn dus niet overdreven. Zonder ervaring breng je jezelf en je gasten in no-time in de problemen.

Je merkt dat de hele groep, die normaal gesproken al behoorlijk betrokken is, nu op het randje van de stoel zit. Charles is in vorm en weet iedereen enthousiast te krijgen. Hij eindigt met de gewetensvraag: ben je in staat het goede te doen als je oog in oog komt met een leeuw die je aanvalt? Mocht er onverhoopt één van je gasten besluiten weg te rennen, kun je het dan opbrengen om in de baan van de leeuw te springen en te doen wat nodig is? Kun je de trekker overhalen? Aangezien dit het echte werk is en iedereen dit volgens mij graag wil doen, zal je snel geneigd zijn de vragen met ‘ja’ te beantwoorden. Het besef is er bij iedereen wel dat je het pas echt weet wanneer het zover is…

Met de lunch krijgen we van Trevor de resultaten terug van het examen ‘Oriëntatie en Survival’. Hierop 93% gescoord, dus dat viel weer niet tegen. Nu nog wachten op bomen, astronomie, ecologie en taxonomie en dan heb ik alle resultaten van het eerste semester binnen. Zoals het nu gaat moet ik de gemiddelde eis van 75% wel kunnen halen over deze examens.

In de middag krijgen we een video van anderhalf uur van allerlei guides in Zuid-Afrika die verschillende gamewalks met gevaarlijke dieren hebben opgenomen. Leerzaam om te zien hoe ze dat doen. Vooral de eerbiedige afstand die ze bewaren; de slotconclusie is dat als je een dier van dichterbij wilt zien of fotograferen, je met een gamedrive moet gaan.

Morgen gaat de helft van onze groep een hele dag met Trevor naar Kruger Park. Omdat ik net terug ben, heb ik ervoor gekozen pas over twee weken te gaan. In plaats daarvan doen we morgen een gamewalk. Kunnen we gelijk het vandaag geleerde in de praktijk brengen.

Vandaag kent voor mij een pijnlijke afsluiting. Aan een boom naast het klaslokaal hangt de schedel van een olifant op ooghoogte (zie de video van het rondje over de campus). Ik ben al twee keer ontsnapt, maar vandaag vol er tegenaan gelopen, met als resultaat een flinke bult op m’n voorhoofd. Morgen mogen we hem gelukkig hoger aan de boom bevestigen zodat ie niet meer in de loop hangt. Dat is niet meer op ware hoogte, maar who cares…

 

Een nieuw semester, een nieuwe trainer

maandag 12 augustus

Vandaag begint het tweede semester met een grote schoonmaak van het kamp. Per kamer worden de verschillende taken verdeeld. James en ik mogen samen met Ash en CJ het eetgedeelte en de keuken opruimen. Na een uur zijn we al klaar, want dan moet iedereen die zijn “Professional Driving Permit” (PDP) moet halen naar Hoedspruit.

Dat zijn dus de medestudenten die niet uit Zuid-Afrika komen en na de zes maanden opleiding een half jaar stage gaan lopen als safarigids. Om aansprakelijkheidsredenen nemen lodges alleen guides aan met zo’n PDP, wat niet meer is dan een verklaring dat je geen strafblad hebt en dat je gezond bent. Helaas is het in Zuid-Afrika niet toegestaan om een PDP aan een internationaal rijbewijs toe te voegen, waardoor men eerst een Zuid-Afrikaans rijbewijs moet halen. Stap één voor mijn medestudenten was vandaag het theorie-examen. Van de tien die er gingen hebben er vijf het niet gehaald en die moeten dus op herhaling. De rest kan door voor het praktijkexamen, maar dat kan door de bureaucratie hier nog wel een tijdje duren

Het was vandaag dus heerlijk rustig op de campus en ik heb de tijd gebruikt om alvast in het werkboek aan de slag te gaan met ‘Viewing Potentially Dangerous Animals”, dat morgen de hele dag op het programma staat. Was heerlijk weer, het begint wat vochtiger te worden dus af en toe voelt het nu écht warm, dus ik kon aan mijn inmiddels vaste picnic-tafel aan het zwembad mijn papieren uitstallen.

Om half 4 stond er weer een gamedrive gepland en het was aan onze groep de eer om die als eerste met Conraad te doen, de nieuwe trainer. Op naar Makalali, met hernieuwde waardering voor onze open Jeep (na een week in een busje met dak door Kruger te hebben gereden). Was een mooie gamedrive. Allereerst zagen we een roofvogel met een prooi in zijn klauwen. Bleek een Dark-Chanting Goshawk te zijn die een Francolin (ook een vogel) gevangen had.

Dark-Chanting Goshawk met Francolin in zijn klauwen

Dark-Chanting Goshawk met Francolin in zijn klauwen

Even later vliegt 'ie recht op ons af

Even later vliegt ‘ie recht op ons af

 

 

 

 

 

 

 

 

Na wat radioverkeer en gezoek stuitten we even later op twee mannetjesleeuwen. Aan de buiken (en de relatieve inactiviteit) te zien hadden ze vandaag redelijk goed gegeten.

Conraad, onze nieuwe trainer

Conraad, onze nieuwe trainer

Ze lagen dan ook in de houding waarin je de meeste leeuwen aantreft: plat en zonder een teken van leven. We zijn er lange tijd bij blijven staan en op een gegeven moment begonnen ze zelfs te bewegen. Een van de twee begon uitgebreid te geeuwen en wij konden vijf meter verderop zijn adem ruiken; niet te harden.

r_P1020098

r_P1020090

 

 

 

 

 

r_leeuw 01r_leeuw 02

 

 

 

 

 

 

 

 

Aan het eind van de gamedrive deed in de auto plotseling het gerucht de ronde dat Iris (onze kok) vandaag weer fried chicken zou maken. Conraad zette er direct de sokken in om te zorgen dat we niet te laat thuis zouden zijn (er zijn mensen al eerder op een leeg bordje verrast…). We hebben in het begin elke maandag ‘meat free monday’ gehad, wat niet bij iedereen in even goede aarde viel. Sinds enige tijd hebben we hier geen ‘last’ meer van en bij aankomst op de campus bleek inderdaad dat de gefrituurde kip klaarstond. Dat gaat er wel in als je net twee uur roofdieren hebt zitten kijken…

 

Start van het tweede semester

zondag 11 augustus

Iedereen is inmiddels weer terug op de campus inclusief Trevor (die hier sinds twee weken in een eigen huisje woont) én de vierde trainer; Conraad. Hij kon er door omstandigheden in het eerste semester nog niet bij zijn, maar vanaf morgen hebben we dus vier man om ons te begeleiden.

Het programma voor deze week

Het programma voor deze week

Deze week staat in het teken van Viewing Potentially Dangerous Game, geologie en grassen. Weer een behoorlijke kluif. Tussendoor hebben we een uitje naar (nota bene) Kruger Park en krijgen we een presentatie over neushoorns en de problemen met stropers. Belooft dus weer interessant te worden allemaal!

Nog één nachtje om bij te slapen…